Przejdź do zawartości

Sikora lazurowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sikora lazurowa
Cyanistes cyanus[1]
(Pallas, 1770)
Ilustracja
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

sikory

Rodzaj

Cyanistes

Gatunek

sikora lazurowa

Synonimy
  • Parus cyanus Pallas, 1770[2]
Podgatunki
  • C. c. cyanus (Pallas, 1770)
  • C. c. hyperrhiphaeus Dementiev & Heptner, 1932
  • C. c. yenisseensis Buturlin, 1911
  • C. c. tianschanicus Menzbier, 1884
  • C. c. koktalensis Portenko, 1954
  • C. c. carruthersi (Hartert, 1917)
  • C. c. flavipectus (Severtsov, 1873)
  • C. c. berezowskii Pleske, 1893
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Sikora lazurowa[4] (Cyanistes cyanus) – gatunek niewielkiego ptaka z rodziny sikor (Paridae), zamieszkujący wschodnią Europę i Azję aż po wybrzeże Morza Japońskiego. Do Polski zalatuje sporadycznie, tylko jako gość zimowy: stwierdzono ją 37 razy[5]. Ostatni raz obserwowana 27 grudnia 2020 w Michałowicach-Wsi pod Warszawą[5][6]. Potocznie jest nazywana lazurką[7][8][9].

Podgatunki i zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżniono kilka podgatunków C. cyanus[10][2][4]:

  • sikora lazurowa (C. cyanus cyanus) – Białoruś, zachodnia i środkowa europejska część Rosji do środkowego Uralu.
  • C. cyanus hyperrhiphaeus – południowo-zachodni Ural, południowo-zachodnia Syberia i północny Kazachstan.
  • C. cyanus yenisseensis – południowo-środkowa do wschodniej Syberii, północna Mongolia i północno-wschodnie Chiny.
  • C. cyanus tianschanicus – góry południowo-wschodniego Kazachstanu, Kirgistan i południowo-zachodnie Chiny.
  • C. cyanus koktalensis – niziny południowo-wschodniego Kazachstanu.
  • C. cyanus carruthersi – Kirgistan do północnego Tadżykistanu.
  • sikora żółtopierśna (C. cyanus flavipectus) – południowy Kirgistan do północnego Afganistanu. Takson często traktowany jako odrębny gatunek[11].
  • sikora jasna (C. cyanus berezowskii) – północno-środkowe Chiny.

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Wygląd
Podobna do sikory modrej, lecz w ubarwieniu więcej bieli i niebieskiego. Obie płci ubarwione jednakowo. Spód ciała i głowa białe, przez oko biegnie granatowy pasek oczny, na tyle głowy tworząc opaskę. Grzbiet szaro-niebieski, skrzydła ciemnoniebieskie z charakterystycznym, szerokim białym lusterkiem bardzo dobrze widocznym w locie. Ogon stosunkowo długi, niebieski z białymi brzegami. Na kuprze pióra niebieskie z białymi końcówkami. Młode podobne do dorosłych.
Wymiary średnie
długość ciała: ok. 12–13 cm[12]
rozpiętość skrzydeł: 19–20 cm
masa ciała: ok. 11–13 g

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Cyanistes cyanus cyanus
Biotop
Lasy liściaste i mieszane strefy umiarkowanej i subarktycznej.
Gniazdo
Jak u innych sikor w niewielkiej dziupli w drzewie lub szczelinie w budynku[13]. Składa się z włóczek, piór, traw, drobnych roślin, nitek itp.
Jaja
Składa około 10 jaj z ciemnym i gęstym plamkowaniem. Wysiadywane są przez około 13–14 dni[13].
Pisklęta
Pisklęta, jak u innych sikor są liczne, ale rzadko udaje się przeżyć wszystkim. Są karmione przez rodziców i wychowywane przez około 30 dni. Są w pełni opierzone po około 17–20 dniach od wyklucia[13].
Pożywienie
Żywi się owadami i innymi bezkręgowcami, a zimą nasionami, orzechami i jagodami[13].

Status i ochrona

[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje sikorę lazurową za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Organizacja BirdLife International szacowała liczebność populacji europejskiej w 2015 roku na 7800–31 700 dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową[14].

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Cyanistes cyanus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Azure Tit (Cyanistes cyanus). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-04)]. (ang.).
  3. a b Cyanistes cyanus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. a b Nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Rodzina: Paridae Vigors, 1825 - sikory - Tits, Chickadees. Wersja: 2020-07-21. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-11-15].
  5. a b wynik wyszukiwania: Parus cyanus. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-06-18]. (ang.).
  6. W Michałowicach pojawiła się sikora lazurowa [online], WPR24.pl, 14 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-27] (pol.).
  7. BirdWatching.pl - Galeria - Lazurka. [dostęp 2022-11-06]. (pol.).
  8. Jacek Betleja: Zdjęcie ze smartfona zelektryzowało ptasiarzy z całej Polski. Przyleciała do nas lazurka!. [dostęp 2022-11-06]. (pol.).
  9. Lazurka: Tłumy ludzi zebrały się oglądać ptaka nie widzianego u nas od lat! - Geekweek w INTERIA.PL. [dostęp 2022-11-06]. (pol.).
  10. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-11-15]. (ang.).
  11. Edward C. Dickinson: The Howard and Moore complete checklist of the birds of the World, Revised and enlarged 3rd Edition. Londyn: Christopher Helm, 2003. ISBN 978-0-691-11701-0. (ang.).
  12. Lars Svensson i inni, Ptaki Europy i obszaru śródziemnomorskiego, Wydanie III, poprawione i zaktualizowane, Przewodnik Collinsa, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2023, s. 354,355, ISBN 978-83-7763-647-3 [dostęp 2024-02-20].
  13. a b c d N. Bouglouan: Azure Tit. [w:] oiseaux-birds.com [on-line]. [dostęp 2021-11-15]. (ang.).
  14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]